Diziler
Java’da diziler nesnedirler, C’deki gibi hafızada yer kaplayan pointer değillerdir. Java ‘da diziler, C ‘ye göre daha güvenilirdir. Dizilerin elemanlarına gelişigüzel değerler atayamazsınız. Java, dizi elemanlarını sırasıyla kontrol eder. Dolayısıyla arada değer atanmamış bir elemana rastlanırsa hata oluşur. Bu da C’de çıkan hafıza bozulmalarını önler. Java’da dizi kullanmak için ilk önce dizinin tipi verilir. Tip verilirken dizinin büyüklüğü belirtilmez.
int numbers[]; // Integer diziler için
String myStrings[]; // String diziler için
Diğer metod ise tipin arkasına köşeli parantez koymaktır.
String[] myStrings; // String diziler için
İkisi de tanımlamada aynıdır. Her ikisi de kullanılabilir. Size hangisi daha kolay geliyorsa onu kullanın. Java dizileri örneklerden de görüldüğü üzere tüm veri tipleri için kullanılabilir. Sonraki adım ise dizinin “new” operatörü kullanılarak yaratılmasında, bu adımda dizinin büyüklüğü de belirtilir.
int numbers[] = new int[5]; // 5 büyüklüğünde integer dizi
String myStrings[] = new String[20]; // 20 büyüklüğünde string dizi.
Bu adımdan sonra diziler yaratılmış oldu. Dizinin her bir elemanına varsayılan değer atanır. Varsayılan değerler integer veri tipi için “0 (sıfır)”, string veri tipi için “null” değeridir. Dizi elemanlarına bu adımdan sonra değer atamak çok kolaydır. C++ ‘da olduğu gibi Java ‘da da dizilerin elemanları sıfırdan başlayan tamsayı değerleridir. Dizinin ilk elemanına değer atamak için:
myStrings[0] = “ilk dizim”;
numbers[0] = 10;
Java’da bir dizinin eleman sayısını (büyüklüğü) bulmak için “length” metodu kullanılır. Bu metodun döndürdüğü değer “int” tipindedir.
int boyut=numbers.length // boyut=5 olur
Java’da çok boyutlu diziler yoktur. Fakat bu tür diziler dizi içinde dizi oluşturularak simüle edilebilir.
int k[][] = new int[5][4]; // 5-4 boyutunda bir dizi
k[1][3] = 999; // Değer atama
Bilgi Alma ve Yazdırma
Ekrandan bilgi almak için BufferReader sınıfını kullanacağız. BufferReader giris=new BufferReader( new InputStreamReader (System.in)); Bu sınıfın readLine() metodunu kullanarak bilgiyi alıyoruz:
try {
String girilen=giris.readLine();
} catch (IOException e ) { System.out.prinln(e);}
try-catch bloğu olası bir hatayı yakalamak için kullanılıyor. Eğer bir hata oluşursa hatayı ekrana yazacak. Şimdi de girileni yazdıralım. Ekran birşey yazdırmak için System.out sınıfının println metodunu kullanacağız :
System.out.println (“Girdiğiniz şey : ” + girilen );
println metodu ekrana verilen parametredeki yazıyı yazdıktan sonra imleci bir alt satıra geçirir. Şayet imlecin bir alt satıra geçmesini istemiyorsanız print metodunu kullanın. Ama bu metodu kullandığınızda ekrana bilginin çıkması için akabinde flush metodunuda kullanmalısınız. Şu şekilde :
System.out.print(“Ali “);
System.out.flush();
Java Sertifikası
Java internet ortamına girdiğinde, javayı destekleyen browserlardaki buglar yüzünden çoğu kullanıcı java özelliğini kapatmak durumunda kalmıştı. Günümüzde javanın güvenliği artmış durumda. Bunda browserların buglarının azalmasının rolü olduğu gibi sertifika kavramınında büyük rolü vardır.
Sertikasız/İşaretsiz Appletler Neler Yapabilir?
Kullanıcıların bilgisayarında istenmeyen işlemlerin yapılmasını engellemek için, her browserın güvenlik sınırlamaları vardır. Bu güvenlik sınırlamasının türü browsera göre değişir. Günümüzdeki browserların java appletlerin için aşağıdaki güvenlik sınırlamaları vardır:
– Appletler kullanıcının bilgisayarından veri okumaz ve yazamazlar.
– Kullanıcının bilgisayarında program çalıştıramazlar.
– Ağ bağlantısı sadece appletin bulunduğu server ile kurulabilir.
– Sistem ayarlarını değiştiremezler.
Bu güvenlik sınırlamalarına bakıldığı zaman normal bir applet sadece grafik veya yazı gösterme, ses ve animasyon işlemlerini yapabilir. Büyük işler için normal appletler uygun değildir ki küçük bir veri girişi dahi olamadan dişe dokunur uygulama yapmak mümkün değildir.
Sertifikalı ve İşaretli Nedi?
Appletlerin web sayfalarını daha görsel hale getirmekten başka bir işe yaramadığı çabuk anlaşıldı. Ama daha fazlasını; mesela kulanıcıdan bilgi almak ve yazmak; yapabilmek için güvenlik sınırlamalarını kaldırmak gerekiyordu. Fakat bunun mümkün olduğu güvenli olması için, appletler yeni browserlar için işaretlenebiliyor.
Bunun için applet geliştiricisinin amacını belirten sertifaya ihtiyacı vardır. Sertifa browser okuyabileceği şekilde açıktır ve geliştiricinin adını ve kontrol kodu içerir. Bu sertifaka ile geliştirici appleti güvenli olarak işaretler. Başka hiç kimse bu sertifikayı kullanarak bir appleti işaretletyemez. Çünkü geliştirici appleti işaretlemek için sertifika ile birlikte verilen özel kodu kullanır.
Kullanıcı, appleti çalıştırdığında ( applet olan bir web sayfasını çağırdığında ) browser appletin işareti ile sertifikayı karşılaştırır. Böylece appletin işareti sertifaka ile uyumlu ise çalıştırır. Bu şu anlama geliyor: Doğru işaretli bir appletin geliştiricisini kullanıcı applet yüklenirken görür. Ama sadece applet yüklenirken.
İşaretli Appletler Neler Yapabilir?
İşaretli bir applet yüklendiğinde kullanıcının karşısına bir pencere gelir. Bu pencerede sertifika hakkında bilgiler vardır ve kullanıcı onayı istenir. Kullanıcı bu bilgiler ışığında appletin çalışmasına izin verir veya vermez. Kullanıcının çalışmasını onaylamış bir applet normal programların yapabildiği her şeyi yapabilir.
Bu Durumdaki Güvenlik
Buradaki problem onaylama işleminin ya hep ya hiç mantığında işlemesidir. Bunun anlamı onayladığınız bir appletin gerçek amacının dışındaki verileride okuyabildiği veya istenmeyen bir yere veri yazabildiğidir. Tam anlamıyla erişim haklarının belirlenmesi programcılara ağır geldiği için çoğu programcı tarafından yapılmıyor. Yine de Microsoft ve Netscape’in browserları için erişim haklarının değişik şekilde belirlenmesi karşısında programcılar minimum düzeyde erişim hakkıyle yetiniyorlar.
İkinci bir problem ise sertifikanın gerçekliğidir. Gerçek sertifikalar, programcı tarafından değil, programcının güvenilirliğine kefil olan şirketler tarafından oluşturulmuş sertifikalardır. Bu şirtketler para karşılığında sertifika oluşturmaktadır. Bir sertifika en az $200 başlayıp sertifikaya göre artmaktadır. Programcı yıllık olarak $100 başlayan fiyatlarıda ödemek zorundadır. Çoğu programcı için bu fiyatlar aşırı pahalı gelmektedir.
En azından herkes bedava kendi sertifasını oluşturabilir. Fakat böyle bir sertifa, programcının gerçekte kim olduğunu ve amacının doğruluğunu belirtmez. Hatta test sertifikaları diye anılanlar istenen herhangi bir isim ile oluşturulabilir. Her ne kadar insanı korkutsada, bilinmeyen bir shareware programı denemekten daha güvenlidir. Appleti onaylamak veya onaylamamak bizim elimizde değil mi?
Sertika Şirketleri
Gerçek sertifakalar sertifa şirketleri ( Certificate Authority kısa CA ) tarafından veriliyor. Bu şirketler programncının yada şirketlerin amacını kontrol ettikten sonra sertifika veriyorlar. En tanınmış sertifika şirketleri VeriSign, Thawte ve BelSign.
Her CA, vereceği sertifikaları kendi sertifikası altına tanımlar ki daha önceden güvenliğ belirlenmiş kendi sertifikaları gibi işlem grösünler. CA’lar kendilerine ait sertifikaları daha önceden browserlara tanımlanmış ve kurulmuştur. Maalesef bu şirketlerin verdikleri hizmetin bedeli yüksek. Bir defaya mahsus ücret $200 dan başlıyor, yıllık ücretler ise 100$ dan. Şuana kadar işaretli appletlerın yaygınlaşmamasının en büyük nedeni bu olsa gerek.
Test Setifikaları
Test sertifikası herkes tarafından beş kuruş ödenmeden oluşturulabilen sertifikalardır. Ama programcının amacını gerçek olarak ispatlamayan sertifikalar bunlar. Bu sertifikalarda browsera göre değişiyor. Bir Netscape ve birde Microsoft için oluşturmak gerekiyor. Sun’ın HotJava browserına hiç girmeyeceğim burda, belki ileride onuda ele alırım.
Microsoft Browser İçin Test Sertifakası
Microsoft browser sertifikası oluşturmak için, Microsoft’un sitesinden bedava indirebileceğiniz ” Software Developer’s Kit ( SDK) ” e ihtiyacınız var. Bu yazılım kitinin içindeki programların tek tek indirilememesi tabii ki çok kötü bir durum. Bu kitin içindeki herhangi bir program için 20 MB büyüklüğündeki bu kiti indirmek zorunda kalıyorsunuz. Ama bu kiti CD olarakta sipariş edebiliyorsunuz.
Bu kit ile gelen ingilizce dökümantasyon tam olarak okunmalı, nitekim olmazsa olmaz birçok önemli parametre mevcut. Burada bu kitin içindeki DOS programlarıyla sertifika oluşturulmasını kısaca anlatmaya çalışacağım. Bu sadece başlangıç için yardım niteliğindedir. Gerisini dökümana bırakıyorum.
makecert ile Private/Public Key oluşturun. Sertifika için gerekli olan .cer uzantılı bir dosya oluşacaktır.
cerrt2spc ile sertifikayı oluşturun. Birinci adımda oluşturduğunuz .cer uzantılı dosyadan .spc uzantılı bir dosya oluşturur.
cabarc ile class dosyalarınızı cab dosyası haline getirin. Bu cab dosyası Internet Explorer tarafından indirilecek dosyadır.
Oluşturduğunuz cab dosyasını signcode ile işaretleyin. Bu işlem sırasında oluşturduğunuz .spc uzantılı dosyada kullanılacaktır.
Netscape Browser İçin Test Sertifakası
Netscape programcıların işini biraz daha kolaylaştırmış Microsoft’a göre, sertifika için gerekli olan “Signtool” uğraşmadan indirebilecek ve Microsoft’un kitine göre daha kolay kullanımı var. Signtool Win95 ve Unix sürümleri var. Kısaca adımlar:
- signtool ile Private ve Public Key oluşturmak için -G parametresini kullanın.
- Bu işlem ile x509.cacert adlı bir dosya oluşacaktır.
- signtool ile class dosyalarınızı jar dosyası haline getirin.
Bu işlemleri batch dosyası ile de yapabilirsiniz.
JAVA PLUG-IN
Bundan birkaç yıl önce Sun, HotJava adlı web browserı piyasaya çıkardı. Sun’ın bu web browserı, Java’yı destekliyordu. Buda içine java nesneleri gömülebilen uygulamaların ilk örneğini teşkil ediyordu. Bunun ardından Netscape kendi web browserınada Java desteğini ekledi. Ardından da MS.
Gün geçtikce Java’nın yeni sürümleri çıktı. Bununla birlikte Netscape ve MS kendi ihtiyaçlarına uygun sınıf kütüphanelerini eklediler browserlarına. Böylece her browserın kendine özel JVM ( Java Virtual Machine ) ‘i oldu. Dolayısıyla browserların içine gömülen JVM ile browserdan bağımsız olarak JVM ‘i güncellemek imkansızdı.
Sun, herhangi bir ortamda Java’nın çalışabilmesi için gerekli olan her şeyi içeren ( Java VM ve sınıf kütüphaneleri ) JRE ‘yi çıkardı. Eğer JRE bilgisayarınızda yüklüyse, herhangi bir uygulamaya ( örneğin browser ) gömülmüş java nesneleri çalışabiyor. Sorun, browserların sadece kendi JVM lerine bakmaları ve makinada yüklü olan JRE ‘ye ulaşmak için bir mekanizmaya sahip olmamalarıydı. Sun olaya el attı : Java Plug-In
Sun’ın geliştirdiği Java Plug-In, JRE ‘ye HTML sayfalarından browserı kullanarak ulaşmak için bir mekanizma. Java Plug-In, Sun’ın web sitesinden bedavaya indirilebiliyor. Sayfaya girildiğinde, istenen java sürümü kullanıcının makinasında yüklü değilse, kullanıcı Java Plug-In sayfasına yönlendirilir. Java Plug-In, Netscape’de plug-in olarak, IE ‘de ise ActiveX Control olarak otomatik yüklenir.
Java Plug-In Kullanmak
Java Plug-In, Netscape’de EMBED, IE ‘de ise OBJECT tagı sayesinde kullanılabilir. MIME tipi ile istenen java sürümünü belirtmelisiniz. Örneğin Java 1.2 sürümünün özelliklerini kullanan bir appletiniz varsa, MIME tipinde bunu belirterek appletinizin doğru çalışmasını sağlarsınız.
| MIME Tipi | Nesne Tipi / Sürüm |
| application/x-java-applet; | Applet / Mevcut sürüm |
| application/x-java-applet;version=1.1 | Applet / Java 1.1 |
| application/x-java-applet;version=1.2 | Applet / Java 1.2 |
| application/x-java-bean; | Bean / Mevcut sürüm |
| application/x-java-bean;version=1.1 | Bean / Java 1.1 |
HTML sayfasına appletinizi geleneksel yöntemlerle koymak isterseniz, yani Java Plug-In kullanmak istemiyorsanız APPLET tagını kullanmanız gerekir. Java Plug-In kullanmak istiyorsanız;
Netscape için EMBED tagını kullanmalısınız :
<HTML>
<BODY>
<EMBED type=”application/x-java-applet;version=1.1″ width=”200″ height=”200″ code=”Appletim.class” codebase=”/appletler/” parametre1=”2″ pluginspage=”http://java.sun.com/products/plugin/1.1/plugin-install.html”>
<NOEMBED>
Applet Desteklenmiyor
</NOEMBED>
</EMBED>
</BODY>
</HTML>
PLUGINSPAGE ve TYPE alt tagını kullanmanız gerektiğini unutmayınız. Çünkü browser Java Plug-In yükleme sayfasını ve sürümü bilmesi gerekir. APPLET tagında kullanılan PARAM alt tagını bu durumda kullanmazsınız. Parametreleri direkt, örnekte görüldüğü gibi ( parametre1=”2″) direkt yazmalısınız.CODE, CODEBASE,WIDTH,HEIGHT gibi alt taglar APPLET tagında olduğu gibi kullanılır.
Internet Explorer için OBJECT tagını kullanmalısınız :
<HTML>
<BODY>
<OBJECT classid=”clsid:8AD9C840-044E-11D1-B3E9-00805F499D93″ width=”200″ height=”200″ codebase=”http://java.sun.com/products/plugin/
1.1/jinstall-11-win32.cab#Version=1,1,0,0″>
<PARAM NAME=”code” VALUE=”Appletim.class”>
<PARAM NAME=”codebase” VALUE=”/appletler/”>
<PARAM NAME=”type” VALUE=”application/x-java-applet;version=1.1″>
<PARAM NAME=”parametre1″ VALUE=”2″>
Applet desteklenmiyor
</OBJECT>
</BODY>
</HTML>
Burada CODEBASE alt tagı gömülü nesnenin gerektirdiği ActiveX Controlünün yeridir. Java’ya ait codebase, type, code gibi taglar PARAM alt tagı ile belirtilir.
Netscape ve IE için farklı yöntemlerin kullanılması, her biri için ayrı web sayfalarımız olacağı anlamına gelmiyor. HTML kodu kullanarak her ikisi içinde geçerli bir sayfa hazırlayabilirsiniz. Fakat böyle bir HTML kodu yazmak için kendinizi kasmayın. Çünkü Sun, Java Plug-In ile beraber HTML Çeviricisi ( HTML Converter ) sunuyor. Bu çevirici sayesinde HTML sayfasında kullanılan APPLET tagları her iki browserda da kullanılabilecek şekilde çevriliyor.
Applet Neden Çalışmıyor?
Appletler, dinamik web tabanlı içerik için en ideal programcıklardır. Teorikte bir kere yaz, her bilgisayarda, her browserda ve her işletim sisteminde çalıştır; mantığını ileri süren Sun bunu “Bir kere yaz, her yerde çalıştır ( Run Once, Run Anywhere ) ” sloganıyla lanse ediyor.
Pratikte, birçok java programcısı ve birçok kullanıcı Java appletlerinin başağrısına sebep olduğunu söylüyorlar. “Neden applet çalışmıyor ?” içerikli birçok mail geliyor.
Applet çalıştığı zaman tam çalışıyor, çalışmadığı zaman ise büyük bir sorun halini alıyor. Hatayı bulmak ve hatayı düzeltmek gerçekten başağrısına neden olabiliyor. Hatta Java ile program geliştirmeyi bu yüzden bırakanlar bile var. Değişik browserlar, browser sürümlerinin farklılıkları, hatta browser konfigürasyonlarındaki farklılıklar appletlerin çalışmasında rol oynayabiliyor. Browserlara gömülü Java Sanal Makinasındaki ( Java Virtual Machine ) buglar ve bilgisayarın performansıda etkili oluyor.
Şayet browser’ınız hiçbir appleti çalıştıramıyor ise, java applet ihtiva eden bir sayfayı çağırdığınızda takılıp kalıyorsa browser yazılımını tekrar kurmak çoğu zaman problemi ortadan kaldırıyor. Bu söz konusu değilde, gri bir dikdörtgenden başka bir şey göremiyorsanız bunun bir kaç sebebi olabilir.
Neden Gri Dikdörtgen?
Appletin yüklenmesi sırasında veya yüklendikten sonra çalıştırılması sırasında meydana gelen hatalardan dolayı oluşur. Java programlama dilinde bunun teknik adı “Exception” dır. Java’da hataları yakalama imkanı olduğunu biliyoruz, daha doğrusu bilinen çoğu hatayı desek daha iyi olur. Oluşan hatalar bilinmedik, beklenmedik hata veya appletden kaynaklanmayan hatalar olabildiği için bu hataları yakalama imkanı yok. Şimdi en çok karşılaşılan ve bilinen hataları inceleyelim :
Class dosyasına ulaşamama veya yükleyememe
Bilindiği gibi applet dediğimiz programcıklar, derlendikten sonra class dosyası halini alıyorlar. Appletlerin çalışması için bu class dosyalarının yüklenmesi gerekiyor. Şayet class dosyasının yeri bulunamaz veya dosya yüklenirken hata oluşur ise gri kutunun içinde class dosyasını bulunamadığına dair veya yüklenirken hata oluştuğuna dair bir hata mesajı çıkar ve applet çalışmaz. Applet çalışmadığı için, ki hata daha applet yüklenirken oluştuğu için, applet kodu içinden bu hatayı yakalamanız ve engellemeniz mümkün değildir. Bu hata çoğu durumda, <applet> tagı içinde class dosyasının bulunduğu yeri yanlış olarak belirtildiği zaman ortaya çıkıyor.
Ağ kaynaklarına erişememe
Bazı zamanlar ağ üzerinde bulunana server göçer veya herhangi bir sebepten bağlantı kurulamaz. Kullanıcı firewall arkasındadır ve Socket, DatagramSocket istekleri çalışmaz. Eğer ağ kaynaklarına erişim gerektiren bir applet yazıyorsanız, iletişim için TCP/UDP protokülü yerine HTTP protokülünü kullanın. Çünkü firewall arkasında olan kullanıcı sayısı gün geçtikçe artıyor. Karşılaşılan diğer bir hata sebebi ise, browserların appletler ile ilgili kısıtlamalarından kaynaklanıyor.
Appletviewer’da sorunsuz çalışan applet, browserda çalışmıyor. Applet sadece bulunduğu server ile bağlantı kurabilir. Birçok applet ise domain isimlerini IP adresine çevirirken hata oluşturuyorlar. Bunu önlemek için domain ismi yerine IP adresi kullanın.
Null Hataları
Çok karşılaşılan hatalardan biriside NULL hatalarıdır. Bu appletin kodundan kaynaklanan ve appletin çalışmamasını sağlayan bir hatadır. Bir değişkene bir nesne atarken, nesnenin değerinin Null ( değersiz ) olmamasına dikkat edin. Aşağıdaki örneği inceleyin:
Örnek:
String sayac = getParameter (“sayac”); //sayac parametresini al
if ( sayac == null ) // Eğer sayac null ise
sayac = “1”; // sayac değerini “1” yap.
Biraz dikkat ile, web sayfalarında önümüze çıkan gri dikdörgen kutucukları azaltabiliriz.
